Để xuất khẩu hàng hóa bên cạnh việc phải nắm được những quy định của nước nhập khẩu thì cần phải nắm vững quy định của pháp luật trong nước. Theo đó, xuất khẩu hàng hóa được quy định tại Nghị định 09/VBHN-BCT, ngày 24.3.2017 của Bộ Công thương “Quy định chi tiết thi hành luật thương mại về hoạt động mua bán hàng hóa quốc tế và hoạt động đại lý mua, bán gia công và quá cảnh hàng hóa với nước ngoài”. Xuất khẩu nông sản cũng phải tuân thủ theo quy định này.
1) Định nghĩa thương nhân
Theo quy định tại Khoản 1, Điều 6, Luật Thương mại thì: “Thương nhân bao gồm tổ chức kinh tế được thành lập hợp pháp, cá nhân hoạt động thương mại một cách độc lập, thường xuyên và có đăng ký kinh doanh.”
2) Những người được quyền xuất khẩu nông sản
- Thương nhân Việt Nam không có vốn đầu tư nước ngoài theo quy định của pháp luật.
- Thương nhân có vốn đầu tư nước ngoài, công ty và chi nhánh công ty nước ngoài tại Việt Nam.
- Đối với hàng hóa xuất khẩu, có điều kiện, khi xuất khẩu, , ngoài việc thực hiện quy định của Nghị định này, thương nhân phải thực hiện quy định của pháp luật về điều kiện xuất khẩu, hàng hóa đó.
3) Thủ tục để xuất khẩu nông sản
Theo quy định tại Điều 4, Nghị định trên thì:
- Hàng hóa xuất khẩu theo giấy phép, thương nhân muốn xuất khẩu, phải có giấy phép của Bộ, ngành liên quan.
- Hàng hóa xuất khẩu, phải bảo đảm các quy định liên quan về kiểm dịch, an toàn thực phẩm và tiêu chuẩn, quy chuẩn chất lượng, phải chịu sự kiểm tra của cơ quan có thẩm quyền trước khi thông quan.
- Hàng hóa không thuộc Danh mục hàng hóa cấm xuất khẩu, tạm ngừng xuất khẩu, và các hàng hóa không thuộc trường hợp quy định tại Khoản 1 và 2 Điều này, chỉ phải làm thủ tục xuất khẩu, nhập khẩu tại Chi cục Hải quan cửa khẩu.
4) Quy định về xuất khẩu gạo
Chính phủ ban hành một Nghị định riêng (Nghị định 107/2018/NĐ-CP), trong đó quy định rõ về điều kiện kinh doanh xuất khẩu gạo
- Thương nhân được thành lập, đăng ký kinh doanh theo quy định của pháp luật được kinh doanh xuất khẩu gạo khi đáp ứng các điều kiện sau:
- Có ít nhất 01 kho chuyên dùng để chứa thóc, gạo phù hợp với tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về kho chứa thóc, gạo do cơ quan có thẩm quyền ban hành theo quy định của Luật tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật;
- Có ít nhất 01 cơ sở xay, xát hoặc cơ sở chế biến thóc, gạo phù hợp với tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về kho chứa và cơ sở xay, xát, chế biến thóc, gạo do cơ quan có thẩm quyền ban hành theo quy định của Luật tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật.
- Kho chứa, cơ sở xay, xát, chế biến thóc, gạo để đáp ứng điều kiện kinh doanh quy định tại khoản 1 Điều này có thể thuộc sở hữu của thương nhân hoặc do thương nhân thuê của tổ chức, cá nhân khác, có hợp đồng thuê bằng văn bản theo quy định của pháp luật với thời hạn thuê tối thiểu 05 năm…
- Thương nhân chỉ xuất khẩu gạo hữu cơ, gạo đồ, gạo tăng cường vi chất dinh dưỡng không cần đáp ứng các điều kiện kinh doanh quy định tại điểm a, điểm b khoản 1, khoản 2 Điều này…
